MAHABUSU NA WAFUNGWA MKOANI SONGWE WAIOMBA SERIKALI KUTUNGA SHERIA YA UKOMO WA UPELELEZI

 Na Mwandishi Maalum, Songwe

MAHABUSU na Wafungwa waliopo katika Gereza la  Mbozi Mkoani Songwe, wameiomba  Serikali  kuangalia uwezekano wa kutunga sheria ya ukomo wa

upelelezi ili pamoja na mambo mengine kuhakikisha utoaji wa hakijinai unakwenda  kwa wakati lakini pia kupunguza na kuondoa msongamano wa  mahabusu na wafungwa katika magereza mbalimbali nchini.

Wametoa ombi hilo   leo ( Jumanne) mbele ya  Katibu Mkuu wa  Wizara ya Katiba na Sheria Profesa Sifuni Mchome  aliyeambatana na Katibu Mkuu anayeshughulikia masuala ya Maendeleo ya Jamii, Jinsia,  Wazee na Watoto Dkt. John Jingu walipotembelea Gereza hilo  kujifunza, kutambua kero na changamoto wanazokabiliana nazo  watendaji wa Magereza, Wafungwa na Mahabusu.

Katika risala yako iliyosomwa na mmoja wa  mahabusu hao Jumanne  Athuman Ali,  wamesema, kumekuwapo na ucheleweshaji mkubwa wa utoaji wa haki kwa watuhumiwa kutokana  kuchelewa kwa    upelelezi  wa kesi ambao  unachukua   zaidi ya miaka mitano na kuendelea kwa baadhi ya kesi hasa zile za  mauaji na  uhujumu uchumi.

  “Mheshimiwa  Makatibu Wakuu, sisi  ( mahabusu na wafungwa) tumefurahishwa sana na ujio wenu, na wewe Katibu Mkuu wa Sheria ndiyo mwenyewe, tunakuomba basi, uangalie uwezekano wa kutungwa kwa sheria ya ukomo wa upelelezi ili haki iweze kutendeka  mapema,  na mtuhumiwa  ajue hatima yake   kama anafungwa au anaachiwa huru wengi wetu humu tumeshakaa muda mrefu inauma na inasikitisha sana, na sisi tuna familia zetu, tunashughuli zetu, tusaidie katika hili”.

Pamoja na  kuomba kutungwa kwa sheria ya ukomo wa kipindi cha  upelelezi,  mahabusu na wafungwa hao pia wamewaeleza Makatibu  Wakuu hao, kwamba, ucheleweshaji wa upelelezi wa kesi umepelekea  kuwa na mlundikano mkubwa wa mahabusu na wafungwa katika gereza hilo ambalo uwezo wake ni kuhifadhi wafungwa 100 lakini hadi  wakati huo  kulikuwa na wafungwa na mahabusu wapatao  wapatao 448.

“Waheshimiwa, hatuna shida ya  chakula wala matibabu katika Gereza hili, shida yetu kubwa ni msongamano  tunalazimika kulala  watu 160 katika chumba kimoja chumba kile kidogo Mhe. Watu 160 fikiria tunalalaje mle , na hali hii inachangiwa na  ucheleweshwaji wa upelelezi wa kesi zetu tunaomba sana kwa ujio wenu mtusaidie kuitatua changamoto hii.”

Pamoja na changamoto ya  mlundikano, changamoto nyigine walizozieleza  ni pamoja na ubambikizwaji wa kesi ambao wameeleza hufanywa zaidi na  Polisi,masharti magumu ya dhamana, na uhaba mkubwa wa maji katika  Gereza hilo jambo ambalo wamesema ni hatari kwa afya zao.

Wakielezea  zaidi juu ya  changamoto  kubwa  ya  ukosefu wa maji  ,  hawakusita kumshukuru  na kutoa shukrani za pekee  kwa Mkuu wa Gereza  hilo  ACP  Bosco  Lupala  kwa namna ambavyo amekuwa akilishughulikia tatizo hilo   kwa kadri ya uwezo wake  hata hivyo wakasema Mkuu huyo wa Gereza naye amefikia ukomo wake wa kulitafutia ufumbuzi tatizo hilo.

 “Mkuu wetu wa Gereza hili kwa kweli anajitahidi sana kutusaidia katika kukabiliana na uhaba mkubwa wa maji na kwa kweli tunampongeza sana sana lakini na yeye anafikia mahali ana kwama. Tunaomba basi kupitia  ujio wenu  muangalie  namna ya kutusaidia katika suala  hili la maji ili nasi tupate angalau maji ya kuoga hata kama ni  kwa kugawana kidogo kidogo” wakasema wafungwa na mahabusu  hao .

Awali  Mkuu wa Gereza hilo ACP Bosco Lupala  katika taarifa yake fupi kwa Makatibu Wakuu hao alielezea pamoja na mambo mengine changamoto hiyo ya upatikanaji wa maji hasa wakati wa kiangazi.

Katibu Mkuu Profesa Sifuni Mchome pamoja na kusikiliza na kupokea risala ya mahabusu na wafungwa hao, pia alitoa fursa kwa baadhi ya wafungwa na mahabusu waliokuwa na shida kubwa kujieleza mbale yake.

Akijibu na kutolea ufafanuzi baadhi ya changamoto zilizowasilishwa na  mahabusu hao na wafungwa wa Gereza la Mbozi ambalo pia linahifadhi mahusubu kutoka Mahakama za Ileje na Momba, Katibu Mkuu Mchome amesema, Serikali imekuwa ikifanya na inaendelea kufanya  marekebisho ya sheria mbalimbali ili  kupitia marekebisho hayo hali ya utoaji haki jinai iweze kutekelezwa kwa tija inayotakiwa.

Akawaeleza mahabusu na wafungwa hao kwamba, Serikali inafanya kila liwezekanalo kuhakikisha kwamba, haki  za watuhumiwa zinalindwa kwa kile alichosema ingawa ni mahabusu au wafungwa bado wao ni sehemu ya Jamii.

Kuhusu  changamoto ya kubambikiwa kesi, Katibu Mkuu amesema  Serikali inaitambua changamoto  hiyo na hatua mbalimbali zimeanza kuchukuliwa ili kuidhibiti hali hiyo ambayo alisema haileti taswira nzuri

Kuhusu  shida kubwa ya maji katika Gereza hilo, Profesa Mchome ameahidi kulishughulikia  baada ya kuelezwa pia na Mkuu wa Gereza hilo  kwamba, ufatifi uliofanywa unaonyesha kwamba eneo lilipo gereza hilo kuna maji ya kutosha kuweza kuchimba kisima.

Pamoja na kuzungumza na mahabusu na wafungwa wanaume, Makatibu hao pia waliwatembelea wafungwa wanawake ambao  wapo katika gereza hilo na kusikiliza shida zao.

 Wafungwa na mahabusu wanawake wapatao 18 huku wawili kati yao wakiwa na watoto wadogo  walipopewa nafasi ya kuelezea shida zao, baadhi yao walisema wapo pale kwa kesi za kumbambikiwa  na kuomba wasaidiwe kwa kuwa wameshakaa muda mrefu gerezani humu na wamewaacha watoto wao ambao wengine ni wadogo na wanahitaji malezi ya mama zao.

Mfungwa mwingine yeye  alitaka kufahamu kwa nini nakala ya hukumu yake hajaipata mpaka sasa.

Katika hatua nyingine, Katibu Mkuu wa Wizara ya Katiba na  Sheria amemtaka Mwendesha Mashtaka Mkuu wa Ofisi ya Taifa ya Mashtaka Mkoani Songwe kwa kushirikiana na wadau wengine kuangalia namna watakavyoweza kushughulikia  kwa mujibu wa sheria, kanuni na taratibu baadhi ya mashauri ambayo yanaweza kumalizwa bila kufika  Mahakamani.

Aidha ametaka kufuatilia na kwa mujibu wa sheria kesi zote ambazo watuhumiwa wake wapo mahabusu na kuangalia kama kunauwezekano hasa kwa makosa yale madogo madogo kama kupigana yanaweza kumalizwa kwa njia ya adhabu mbadala.

Katibu Mkuu Mchome, amesema katika mambo ambayo anayasisitiza anapokutana na wadau  wanaohusika na utoaji  wa haki ni kuangalia namna bora zaidi ya kumaliza baadhi ya mashauri nje ya vyombo vya sheria  kwa njia ya majadiliano na  kwa kutoa adhabu mbadala ili wale wanaotakiwa kwenda Magerezani basi wawe ni kweli wale wanaostahili kwenda  huko.

Akiwa  Mkoani Songwe katika siku ya pili ya Ziara ya Kikazi ya Kawaida ya Makatibu Wakuu hao,  wamepata fursa ya kuitembelea Mahakama ya Wilaya ya Momba ambayo  inatekeleza shughuli zake katika majengo ya Mahakama ya Mwanzo. Ambapo alipata  fursa ya kubadilishana  mawazo na  watendaji wa Mahakama hiyo.

Vile vile  Katibu Mkuu Mchome  alipata fursa ya kutembelea  mradi wa ujenzi wa  Mahakama ya Hakimu Mkazi . Ujenzi wa Mahakama hiyo unaogharimu shilingi  milioni 768,270,116  unatarajiwa kukamilika mwezi Agosti 2021.

Makatibu Wakuu kutoka Wizara ya Katiba na Sheria,Ofisi ya Rais Menejimenti ya Utumishi na Utawala Bora na Maendeleo ya Jamii, Jinsia, Wazee na Watoto wapo katika ziara ya pamoja ya kuitembelea Mikoa Mipya na ile ya Pembezoni  ambayo ni Songwe, Rukwa na Katavi.