Fahamu haki na wajibu wa mwanachama mifuko ya hifadhi ya jamii.

 

Rais wa Zanzibar na Mwenyekiti wa Baraza la Mapinduzi Dkt. Ali Mohamed Shein akimkabidhi Ngao Omar Mwinyikondo Mkurugenzi Utumishi na Uendeshaji Wizara ya Afya ikiwa mojawapo ya Waajiri wachangiaji Bora wa ZSSF wakati wa mojawapo wa Mkutano Mkuu wa Wanachama na Wadau wa Mfuko huo.[ katikati]ni Mwenyekti wa Bodi ya ZSSF Dkt.Suleiman Rashid.

Na Christian Gaya 

Majira Ijumaa 30. Agosti. 2019 www.majira.co.tz

Mojawapo ya wajibu wa mifuko ni kuhakikisha ya kuwa inawashirikisha wanachama na wadau wake wote wakuu hasa wanachama, waajiri, na serikali ambaye ndiye mdhamini mkuu wa mifuko ya hifadhi ya jamii, ambapo makundi hayo matatu yanaunda kitu kinachoitwa utatu.

Ni haki na wajibu wa wanachama na wadau wa mifuko ya hifadhi ya jamii kufuatilia na kujua utendaji wa mifuko hii inayosimamiwa na bodi za wadhamini kwa njia ya mikutano mikuu inayofanyika kila mwaka, kwa vile wana haki ya kujua maamuzi muhimu yaliyoamuliwa.

Mipango  ya hifadhi ya jamii ni ya lazima kisheria ambayo mfanyakazi pamoja na mwajiri wanachangia pamoja na mwajiri kutakiwa kuwakilisha michango hiyo kwenye chombo cha mfuko wa hifadhi ya jamii, ingawa pamoja na hayo pia inatoa mipango mengine ya hifadhi ya jamii kwa mfumo wa hiari kama mafao ya ziada kwa wanachama.

Kwa mujibu wa sheria za hifadhi ya jamii, uwakilishi wao lazima unatakiwa kuwemo ndani ya utawala wa mifuko hii ya hifadhi ya jamii mara kwa mara kwa vitendo na kwa kuwakumbusha wajibu na haki za wanachama.

Njia nyingine ya kuwashirikisha wanachama na wadau wa mifuko ni kwa kutumia mkutano wa mwaka  ambapo wawakilishi kutoka kwa waajiri, wanachama, serikalini na wadau wengine hukutana pamoja kujadili juu ya uendeshaji na afya mfuko kwa ujumla.

Kisheria mfanyakazi ana wajibu wa kuelewa haki, wajibu, na taratibu za kupata huduma bora kutoka mifuko ya hifadhi ya jamii. Pia ana haki ya kupata elimu ya hifadhi ya jamii bila ya kujali ni mfanyakazi ni mtumishi wa umma, anatoka sekta rasmi au sekta isiyokuwa rasmi ikiwezekana hata kabla ya zoezi la uandikishaji kufanyika.

Ambapo mwajiriwa akisha andikishwa anapaswa kupata kadi ya uanachama yenye namba ya uanachama ambapo mwanachama hupaswa kupokea kadi hiyo ndani ya siku 90 tangu uanachama kuanza. Kadi ni mali ya mwajiriwa siyo ya Mwajiri na mwajiri haruhusiwi kutunza kadi ya mwanachama. Anayeyeruhusiwa kutunza kadi ya uanachama ni mwajiriwa yaani mfanyakazi mwenyewe na siyo vinginevyo.

Wakati inapotokea mabadiliko yoyote kuhusu taarifa za mwajiriwa au mwajiri, inakuwa ni wajibu wa mwajiri kutoa taarifa kwa mfuko husika ndani ya siku 30 ya mabadiliko hayo.  Mwajiri pia ana wajibu inapotokea mwajiriwa anaacha kazi au ajira kwisha kwa sababu zozote kuwasiliana na mfuko husika na kutoa taarifa hiyo kwa barua.

Wajibu mwingine wa mwajiri mpya ni kuhakikisha anatoa taarifa kwa mfuko husika kuhusu mwanachama ambaye ni mwajiriwa mpya, ili kuhakikisha ya panakuwepo usahihi wa taarifa za wanachama.

Mfuko una wajibu wa kuandikisha wanachama, kukusanya michango kutoka kwa wanachama, kuwekeza michango ya wanachama, na kulipa mafao kwa wanachama. Mfuko wa hifadhi ya jamii una wajibu wa kuwaelimisha wanachama na waajiri juu ya mahitaji yote ya mfuko, na kuwaelekeza jinsi ya kujaza fomu mbalimbali.

Waajiri wanaohusika kisheria kuandikishwa katika mfumo huu wa hifadhi jamii ni waajiri wote walio katika sekta binafsi, na sekta sizizorasmi, taasisi zisizokuwa za kiserikali, ofisi za kibalozi zinazoajiri watanzania, taasisi za kimataifa zinazofanya shughuli ndani ya Jamuhuri ya muungano wa Tanzania,

Zingine ni pamoja na taasisi za wizara za serikali zinazoajiri wafanyakazi kwa masharti ya muda, mashirika ya umma yanayoajiri wafanyakazi kwa masharti ya muda na kwa watumishi wa umma kwa ujumla.

Watu binafsi waliojiajiri wenyewe, sehemu yoyote ya shughuli kama mwajiri mlipa michango pia wanatakiwa kujiandikisha kisheria na kuwa waajiri wachangiaji mara tu anapoanza shughuli zao. 

Mfuko una wajibu wa kuelimisha wanachama juu ya mafao wanayotakiwa kupata kutoka kwenye mifuko hiyo na ni lini kuipata hayo mafao, na jinsi yakufungua hayo mafao au madai na kuhakikisha kuwa malalamiko ya wanachama kutoka kwa waajiri na wanachama yanasikilizwa na kuchukuliwa hatua mara moja kwa kuyafanyia kazi.

Kwa upande mwingine mfuko una wajibu wa kuweka uhusiano mkubwa sana kati ya mfuko na wanachama na pale wanachama wanapogundua kuwa waajiri wao hawajapeleka michango kwenye mifuko, wanatakiwa kutoa taarifa kwenye mifuko hasa pale kwenye ofisi walizokuwa karibu nazo.

Pia wafanyakazi wanashauriwa kutokuwa na mashaka yoyote kutoa taarifa kwenye mifuko kwa waajiri wanaokwenda kinyume au wasio watendea haki wafanyakazi wao juu ya mambo yanayo husiana na michango.

Mfanyakazi akitoa taarifa ya kwenye mifuko inatakiwa itunzwe kama siri kwa ajili ya kumlinda mfanyakazi na taarifa inapotolewa mapema inafanyiwa kazi mapema inasaidia kurekebisha matatizo ya mchangiaji kutatuliwa mapema na kwa haraka.

Ni wajibu wa waajiri na wafanyakazi kutoa hizo taarifa mapema wakati wako kazini, wasingojee mpaka waache kazi, au waachishwe kazi, kwa kufanya hivyo, wakati mwingine inakuwa ni vigumu kutatua matatizo yanayo mkabili, wakati yuko nje ya ajira.

Mwanachama ana haki ya kupewa kitambulisho cha uanachama ambacho kinatumika kwa ajili ya kupata mafao na huduma yoyote nyingine kutoka katika mfuko wowote aliojiandikisha nao.

Vilevile ni haki ya mfanyakazi yaani mwanachama kupata taarifa ya michango yake anayokatwa kila mwezi. Waajiri pia wana wajibu wa kutunza kumbukumbu zote za malipo ili kuwezesha mifuko, inapofanya ukaguzi iwe rahisi kupata kumbukumbu hizo.

Mwajiri yeyote anawajibika kujiandikisha katika mfuko kama mlipa michango na kupewa namba ya uandikishaji mara tu anapoanza shughuli zake. Mwajiri yeyote awajibika kuwaandikisha wafanyakazi wote alionao na kupewa namba za uanachama ambazo ni lazima kwa mwanachama kutunza namba hiyo.

Wafanyakazi pia wanajibu wa kuhakikisha kuwa michango yao iliyokatwa na waajiri iko sahihi na pale wanapoona ya kuwa wana wasiwasi na waajiri juu ya michango yao iliyokatwa, ambayo sio sahihi wanatakiwa kutoa taarifa kwenye mifuko iliyo karibu kwa ushauri zaidi.

Pia ni wajibu wa mifuko kuchukua hatua za kisheria mapema kwa waajiri ambao hawataki kupeleka michango kwa wakati muafaka, na wale waajiri wanaokataa kuwaandikisha wafanyakazi wao kwenye hii ya mifuko ya hifadhi ya jamii.