Friday, October 31, 2014

Zifahamu fursa za kumiliki nyumba gharama nafuu PSPF




https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEj4OKX8seEym0GHkszGyw-tkYLkPsDCzNWGwk_mdQdSLnLyvOsDZ4X7nKTZBw-YIhjxrUwfCIVwMA7RXEHBhSErWTMTUpgeT4oY99dpj-5IwZE45to05fmswNUZYjLn_SYe3kHZrwqcpizr/s640/1.jpg

Christian Gaya, Majira Oktoba 28,2014
Mojawapo ya nyumba 491 zilizopo katika mradi wa ujenzi wa nyumba za gharama nafuu ambazo zinakopeshwa kwa wanachama wa PSPF na kwa umma kwa ujumla. Nyumba hizo zipo katika eneo la Kigezi Kata ya Majohe wilaya ya Ilala jijini Dar es Salaam.


Fursa ya kumiliki nyumba bora iliyojitosheleza inatambuliwa na tamko la haki za binadamu duniani (1948 kifungu cha 26), kuwa nyumba ama makazi bora yanayojitosheleza ni haki ya msingi, na ni muhimu ili kutunza utu wa binadamu yeyote. Nyumba bora inayojitosheleza ni haki ya msingi kwa watu wote

Nyumba ya kujitosheleza iliyojengwa kwa gharama nafuu, inaweza kujengwa na kumilikiwa na mwana jamii yeyote anayejiingizia kipato iwapo tu  mwanajamii huyo ataona umuhimu na kuamua kujenga au kuboresha nyumba yake.

PSPF inatambua jukumu kubwa la serikali kuwawezesha wananchi kupata makazi, kuyalinda na kuyaboresha. Hivyo PSPF inashirikiana na wananchi kwa kuwajengea uwezo wa kununua nyumba bora au kuboresha makazi yao hata kuifanya hali hiyo iwe endelevu ili kila mmoja awe na nyumba bora inayojitosheleza na ya gharama nafuu.

Ni wazi kuwa jamii za kiafrika hususani wale waishio kusini mwa jangwa la Sahara ikiwemo Tanzania, kwa muda mrefu sasa imekuwa ikiishi katika makazi duni na yasiyojitosheleza. Ili kuwa na nyumba au makazi bora yaliyojitosheleza, makazi husika lazima yawe katika ardhi iliyopimwa ili kutambulika na kulindwa kisheria, yawe na huduma muhimu za kijamii, miundombinu bora na jamii iweze kumudu gharama za ujenzi.

Makazi ya watu hayana budi kuwa na huduma za kijamii ambazo ni endelevu, kuwa na usalama wa raia, faragha na mazingira yasiyohatarishi kwa majanga mbalimbali kama mafuriko na magonjwa ya milipuko.

Ongezeko la watu katika miji mingi iliyopo katika nchi zinazoendelea ni matokeo ya watu na familia zao kuhamia mijini ili kukidhi nguvu kazi inayohitajika kwa wingi katika sekta ya viwanda

Hivyo, watu wa aina tofauti waishio mijini hutoa huduma mbalimbali muhimu  ikiwemo nguvukazi ambayo hufanya miji kukua, lakini kwa upande mwingine inashangaza kuona watu hao ambao wengi wao ni wenye vipato duni na wachangiaji wa mifuko ya pensheni ya hifadhi ya jamii, huhangaika kutafuta sehemu za kuishi zitakazo  watosheleza ambazo ni bora na nafuu.

Haki za watu hawa hupuuzwa na mara nyingi wamekuwa wakitengwa na huduma muhimu za kijamii kama; ardhi salama, makazi bora, ajira, umeme, maji safi n.k. Kutokana na mfumo huu wa kibaguzi katika usambazaji wa huduma za kijamii, ni dhahiri kuwa tunahitaji kuwa na mipango endelevu katika nchi yetu.

Mipango endelevu ambayo itapanga na kusimamia usambazaji wa huduma za kijamii ikiwemo kuwa na nyumba bora na nafuu kwa wote, hii itachochea kukua kwa uchumi wa watu binafsi na hatimaye taifa
https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEj4OKX8seEym0GHkszGyw-tkYLkPsDCzNWGwk_mdQdSLnLyvOsDZ4X7nKTZBw-YIhjxrUwfCIVwMA7RXEHBhSErWTMTUpgeT4oY99dpj-5IwZE45to05fmswNUZYjLn_SYe3kHZrwqcpizr/s640/1.jpgkwa ujumla hivyo kupunguza kama si kutokomeza umasikini unaoendelea kukua kwa kasi maeneo ya mijini.

Uwekezaji katika ujenzi wa nyumba na makazi bora kwa wananchi wenye vipato vya chini ni muhimu kama miji ina malengo ya kujenga uchumi endelevu kwa watu wote.

Maendeleo endelevu mijini hayawezi kutenganishwa na uboreshaji wa makazi holela hasa pale watu wengi kama vile wafanyakazi na wanachama wa mifuko ya hifadhi ya jamii wanapoishi katika mazingira yanayotishia afya za familia zao. Ukweli ni kwamba makazi holela ni matokeo ya kutokuwepo kwa nyumba ama ardhi zinazopatikana kwa gharama nafuu. Kutokana na mabadiliko ya kiuchumi katika miji inayopanuka kwa kasi, usimamizi na mipango miji ni muhimu sana.

Malengo ya milenia ya umoja wa mataifa ya kuboresha maisha ya watu milioni 100 ifikapo mwaka 2020 kati ya watu milioni 900 waishio katika makazi duni duniani, yatafikiwa ikiwa serikali na taasisi mbalimbali zitashiriki katika kuwawezesha waishio katika makazi duni.

Neno miliki humaanisha hali ambayo ardhi ama jengo kuwa katika himaya ya mtu au jamii fulani. Wakati miliki ya ardhi humaanisha haki ya mtu au kundi la watu katika umiliki wa ardhi.

Kwa upande mwingine, miliki salama ya ardhi ni makubaliano kati ya mtu na mtu ama kundi la watu juu ya ardhi au makazi, makubaliano ambayo huongozwa na kuratibiwa na vyombo vya kisheria ama uongozi fulani.

Mfuko wa pensheni wa PSPF unatambua kampeni ya kimataifa juu ya miliki ardhi salama, ambayo malengo makuu ni kuboresha hali za maisha ya watu waishio na kufanya kazi katika makazi holela kwenye miji mikuu duniani. Ili kuunga mkono kampeni hiyo PSPF imekuwa ikipigania upatikanaji wa makazi  yenye miliki salama.

Vilevile, PSPF inatambua na kuunga mkono malengo ya milenia  ya kuboresha maisha ya watu wapatao milioni 100 wanaoishi  katika makazi holela ifikapo 2020. Kampeni hii ni chombo kilichoundwa kwa lengo la kuchochea upatikanaji wa miliki salama kwa jamii masikini hususani wale waishio katika makazi holela, ikiwa na lengo la koboresha maisha na mazingira ya kazi kwa wananchi masikini waishio mijini kote duniani.

Shirika linaloshughulikia makazi duniani (UN-HABITAT) linatambua miliki salama kuwa si dawa bali ni chanzo muhimu cha kupunguza umasikini. Katika hali halisi watu waishio katika makazi holela ni wazi kuwa miliki salama huchochea uwekezaji wa rasilimali walizonazo kwa lengo la kuboresha makazi na huduma mbalimbali za kijamii.

Wakati mwingine hati au leseni ya makazi inaweza kusimama kama chombo muhimu katika kudai rasilimali za umma au kufanya majadiliano na mamlaka ya nchi juu ya usambazaji wa huduma za kijamii.

Pia, miliki salama huweza kuhalalisha umiliki wa ardhi au jengo kama dhamana ya kupata mikopo na hatimaye kuwekeza zaidi katika maendeleo. Miliki salama hutoa haki ya kumiliki. Mamlaka ya nchi huwapa haki ya kuishi mijini bila bugudha wamiliki wa ardhi hasa kwa wale waishio katika makazi holela.

Hati miliki haimfanyi mtu kuwa huru kiuchumi tu, bali pia humfanya athaminike mbele za watu. Vilevile, huwafanya wakazi wa mijini kujitambua na kutekeleza majukumu yao kama raia waishio mijini.

Miliki salama, husimama kama chombo kinachounganisha jamii na kuamusha uelewa wao juu ya mambo mbalimbali ikiwa ni pamoja na kujenga vikundi vya maendeleo katika nyanja tofauti za kidini, kiuchumi, kijinsia, na kimazingira

Kwa upande mwingine, miliki salama si sababu pekee inayoweza kutatua tatizo la watu kutokuwa na nyumba ama makazi bora, umasikini, kuishi katika mazingira hatarishi ama nyumba sisizojitosheleza.

Lakini pia, miliki salama ni moja ya sehemu muhimu katika kujenga mkakati imara na endelevu juu ya kujenga na kuboresha makazi ambayo yatatuletea maendeleo ya kijamii na kiuchumi pia. Hivyo, ni sababu tosha kuvutia wawekezaji wa ndani, hakuna mtu anayeweza kuwekeza kama hakuna usalama unao muhakikishia kuwekeza. Uzoefu unaonesha kuwa hata masikini wanaweza kuwekeza endapo wanakuwa na usalama wa kutosha, hivyo miliki salama ni muhimu kwa maendeleo ya watu wenye vipato vidogo waishio katika makazi duni.

Takwimu zilizofanywa utafiti na Shirika la Nyumba la Taifa zinaonesha ya kuwa mpaka mwisho wa mwaka 2007 Tanzania ilikuwa na upungufu wa nyumba zilizokisiwa kuwa ni milioni 3 zenye thamani ya shilingi bilioni 180 ya fedha za Kimarekani
Kutokana na utafiti huo huo wa shirika la nyumba la taifa takwimu vile vile zinaonesha ya kuwa mahitaji ya nyumba hasa katika maeneo ya mjini ni nyumba 200,000 kwa mwaka zinazokisiwa kuwa ni zenye thamani ya gharama ya shilingi bilioni 12 za kimarekani. Wakati takwimu zikionesha hivyo, ni asilimia 2 tu ya watu wanaojenga kupitia mikopo ya nyumba huku asilimia 98 wakiwa wanajenga bila mikopo. Wakati kwa upimaji uliofanywa hivi karibuni unaonesha ya kuwa kwa sasa jiji la Dar es salaam lina gharama kubwa kwa upande wa kupanga nyumba za makazi na ofisi ukilinganisha na majiji jirani kama vile ya Nairobi na Afrika kusini 
Makazi ni moja ya mahitaji muhimu ya binadamu na kuna uhusiano wa karibu kati ya makazi, afya bora na kupata fursa za kiuchumi kama mikopo. Katika utamaduni wetu wa Kiafrika, kumiliki nyumba kunafanya ujisikie kuwa ni sehemu kamili ya jamii. Hata hivyo, kutokana na hali ngumu ya maisha, wengi wao wamejikuta wakimaliza ujenzi katika hali ya kujinyima na wengine kuishia njiani kutokana na kukosa fedha.
Kukosekana kwa ubora wa nyumba zinazojengwa na mafundi wa mitaani na wasio aminika kutoka sekta isiyo rasmi ya ujenzi kazi nako kunachangia sana kwa kutomiliki nyumba imara hasa kwa kutumia malighafi za ujenzi zisizo na ubora, kutozingatia ushauri wa kitaalamu, kukosekana kwa usimamizi mzuri wa Serikali za mitaa kwenye ujenzi na kukosekana kwa mwamko wa kuzingatia taaluma kwa wananchi wanaojenga.
Pia kukosekana kwa miundombinu kama vile umeme, maji, simu, mfumo wa majitaka n.k. pamoja na viwanja kuuzwa kwa bei za juu, serikali haiweki miundombinu yoyote kuyafanya maeneo hayo yawe na gharama zilizojificha. Kujenga maeneo holela na hatarishi, kushindwa kuandaa mpango kabambe kuzuia ukuaji wa makazi holela pembezoni mwa miji. Wananchi wanajitwalia jukumu la kupanga makazi wenyewe. Baadhi ya watumishi wa serikali kama watumishi wengine kutoka sekta isiyo rasmi wanalazimika kuishi kwenye chumba kimoja na familia zao kwa sababu ya kuzuiwa na kodi za juu za nyumba za kupanga.
Mfuko wa PSPF unatoa mikopo ya nyumba kwa ajili ya makazi kwa wanachama wake pamoja na mikopo ya pensheni kwa wale waliostaafu kwa masharti nafuu.  Mkopo kwa mwanachama wa PSPF aliyechangia chini ya miaka mitano (5) ambapo atatakiwa kulipia kiasi cha shilingi milioni tano za kitanzania (shilingi 5,000,000/=) kama malipo ya mwanzo ya nyumba na kiasi kilichobaki anaweza kurejesha hadi muda wa miaka 25. Lengo la mkopo ni kumwezesha wanachama kupata nyumba ambazo zimejegwa na mfuko ili kumhakikishia mwanachama kuwa na uhakika wa makazi yake wakati anapoendelea kufanya kazi na baada ya kustaafu. Mwanachama anaweza kununua nyumba kupitia akaunti ya mfuko na kisha kusaini makubaliano kabla ya kuhamishiwa umiliki
Pamoja na hayo yote mfuko huu wa PSPF ni mfuko pekee unatoa mkopo wa fedha taslimu kwa mwanachama aliyebakiza miaka 5 kustaafu kwa lazima kwa ajili ya kujenga, kukarabati na kununua nyumba ya makazi popote anapotaka yeye hapa Tanzania, ili kuandaa makazi mazuri mara tu anapostaafu. Na mikopo hii ya pensheni ya kila mwezi huwa inatolewa bila kutozwa riba ambapo mstaafu au mtegemezi ataweza kukopa hadi pensheni ya miezi kumi na miwili (miezi 12) bila hata kutozwa riba hata kidogo.
Ili kuweza kulipa mafao na pensheni makubwa na kwa uhakika kama walivyoahidiwa wanachama, wastaafu pamoja na wategemezi na kutunza thamani ya fedha mfuko wa PSPF unawekeza katika vitega uchumi mbalimbali. Wakati wa kuwekeza huwa mfuko  unazingatia misingi muhimu kama vile usalama, faida, ujazo wa fedha, uwajibikaji katika jamii na uchumi, kuwekeza katika vitega uchumi zaidi ya moja ili kuepuka upotefu wa fedha. Mafanikio makubwa ya PSPF kuwa ni pamoja na ujenzi wa nyumba za hizi za makazi kwa ajili ya kuwauuzia wananchi na kuwakopesha wanachama wake.

Mmoja wa wanachama wa PSPF waliofaidika na mradi huu ambaye hakutaka kutaja jina lake anasema shukrani zake za dhati kwa mfuko wa pensheni wa PSPF “Niliweza kuboresha nyumba yangu baada ya muda mfupi kwa kutumia mkopo wa nyumba niliokopa toka PSPF ”

Mwalimu huyu mwanachama wa PSPF ni mmiliki wa nyumba yenye vyumba kadhaa na amekuwa mfano katika jamii yake, anaamini kuwa asingeweza kuwa na nyumba bora kama si huduma ya mikopo na nafuu toka PSPF, iliyomwezesha kuboresha nyumba yake

Hivyo basi mfuko wa pensheni wa PSPF unauza nyumba zake zilizojengwa kwa ajili ya makazi katika mikoa ya Dar es Salaam-Ilala (Buyuni), Morogoro (Lukobe), Tabora (Usule), Mtwara (Mang’amba), Shinyanga (Ibadakuli) na Iringa (Mawelewele). 

Bei za nyumba ni huuzwa kati ya sh. 52,000,000.00 hadi sh. 71,000,000.00 bila kodi. Bei hizi ni kulingana na ukubwa wa nyumba na mkoa nyumba ilipo.  Ukubwa wa nyumba ni kuanzia vyumba viwili hadi vinne.
Ununuzi kama mpangaji yaani hire purchase mnunuzi hulipia kwa mpango wa mwezi mmoja mmoja au miezi mitatu kwa mkupuo kulingana na thamani ya nyumba. Katika mpango huu, mnunuzi anaweza kulipia kutokana na vyanzo vingine vya mapato yake mbali na mshahara wake.

Mwanachama wa PSPF aliyechangia chini ya  miaka mitano (5) hutakiwa kulipia kiasi cha sh. 5,000,000.00 kama malipo ya mwanzo ya nyumba na asiye mwanachama wa PSPF hutakiwa kulipia kiasi cha sh. 10,000,000.00 kama malipo ya mwanzo ya nyumba kukidhi vigezo vya kununua nyumba kama mpangaji.

Mpango huu wa ununuzi kama mpangaji yaani hire purchase unamwezesha mnunuzi kulipa kati ya sh. 450, 000.00 (laki nne na hamsini tu) na sh. 813,000.00 (laki nane na kumi na tatu tu) kwa mwezi kama malipo ya nyumba zinazouzwa na Mfuko kulingana na ukubwa na eneo nyumba ilipo.

Malipo ya mara moja yaani outright purchase, mnunuzi hulipia gharama ya kununua nyumba kupitia akaunti ya Mfuko na kisha kusaini makubaliano kabla ya kuhamishiwa umiliki.

Mkopo wa nyumba kupitia benki yaani kwa mpango wa mortagage basis, Mnunuzi anaweza kuchukua mkopo katika mojawapo ya benki ambazo Mfuko wa PSPF ina mikataba nazo na kutumia mkopo huo kununulia nyumba. Mabenki hayo ni; CRDB, Azania, Exim na NMB. Tayari wanachama wengi wamefaidika toka kuanza kwa mradi. Hapa umuhimu ni kwamba iwapo mwanachama ananunua nyumba kupitia mkopo wa benki anapaswa kuwa amesajiliwa kwenye Mfuko na kuchangia kwa muda wa miaka mitano au zaidi. Muda wa kurejesha mkopo ni mpaka miaka ishirini na mitano (25) kulingana na matakwa ya benki husika.

Kwa mtu yeyote anayehitaji kuona au kukagua nyumba na kwa maelezo zaidi unatakiwa kufika makao makuu ya PSPF yaliyopo jengo la Golden Jubilee Towers, Barabara ya Ohio au ofisi za PSPF zilizopo katika kila mkoa.

Hata hivyo PSPF imekuwa ikikumbana na mbalimbali katika utekelezaji changamoto wa mradi kama vile; uhaba wa viwanja vilivyopimwa, huduma mbalimbali za ardhi, kutokuwepo kwa miliki salama za ardhi, na uelewa mdogo juu ya huduma ya mikopo ya nyumba.

Wanashauri walengwa kutumia nafasi hii ya mikopo ya nyumba ya gharama nafuu kama inavyo kusudiwa. Watu kutumia fursa iliyopo kwa kukopa na kuboresha nyumba zao kwani mikopo ni nafuu na itawasaidia kuongeza thamani ya nyumba zao kuwapa thamani na kuwafanya wakubalike katika familia na jamii zao kwa ujumla.  Watanzania itumieni nafasi hii popote mlipo kutumia fursa zilizopo PSPF kuwawezesha kumiliki nyumba za gharama nafuu na kuboresha nyumba zenu.

No comments :

Post a Comment